علائم سندروم روده تحريک پذير چیست؟ انواع، علت و درمان IBS
سندروم روده تحريک پذير يا IBS يک اختلال عمومی است كه بيش از 15 درصد مردم با آن مواجه اند و بر سیستم گوارشی تأثیر می‌گذارد. این عارضه که با اصطلاح انگلیسی Irritable bowel syndrome هم شناخته می‌شود، علائمی مانند گرفتگی معده، نفخ، اسهال و یبوست ایجاد می‌کند. این علائم گاهی عود می‌کنند و ممکن است روزها، هفته ها یا ماه‌ها ادامه داشته باشند. در ادامه اطلاعاتی جهت آمادگی و درک علائم، علت، ارزيابی و گزينه‌های درمان سندروم روده تحریک پذیر در اختیار شما قرار می‌دهیم:
سندروم روده تحریک پذیر چیست؟
IBS يكی از انواع مختلف اختلالات دستگاه گوارشی است كه طی آن روده عملكرد عادی ندارد ولی هيچ مشكل غيرعادی هم در اندام‌ها يا در آزمايشات ديده و يافت نمی‌شود. برخی اوقات سندروم روده تحریک پذیر به نام‌های كولون اسپاستيک، كوليت اسپاستيک، كوليت مخاطی يا معده عصبی معرفی می‌شوند كه البته این اصطلاحات قديمی هستند. IBS را نبايد با بيماری التهاب روده بزرگ (معروف به IBD) مانند كرون يا كوليت اشتباه گرفت. بايد توجه داشت كه درمان IBS با دارو است و جراحی نقشی در رفع اين مشكل ندارد.
سندرم روده تحریک پذیر معمولا یک مشکل مادام العمر است. هیچ درمانی وجود ندارد، اما تغییر رژیم غذایی و داروها اغلب می‌توانند به کنترل علائم کمک کنند.
علائم سندروم روده تحریک پذیر یا IBS چيست؟
افراد ممکن است ترکیبات متفاوتی از علائم داشته باشند که یکی از آنها غالب است، در حالی که بقیه به صورت تصادفی و غیرقابل پیش بینی رخ می دهند. این علائم از ملايم تا شديد و در هر فرد متفاوت و هميشه در حال تغيير است. عمده ترين علامت سندروم روده تحریک پذیر به شرح زیر است:
- درد شكم
- پر بودن معده
- گاز و نفخ
- تغيير حالت مدفوع
- اسهال يا يبوست (يا هردو در زمان‌های متفاوت) دارند.
- گرفتگی شکم
- خروج ترشحات
- حس فوریت یا تخلیه ناتمام در اجابت
ناراحتی‌های ناشی از IBS معمولا پس از اجابت رفع می‌شوند.
انواع IBS
IBS دارای زیرگروه‌های مختلفی است که با قوام مدفوع مرتبط است:
- IBS-D زمانی است که سیستم گوارش به سرعت منقبض می‌شود، مواد قابل هضم را به سرعت از طریق دستگاه گوارش منتقل می‌کند و در نتیجه حرکات مکرر و آبکی روده (اسهال) رخ می دهد.
- IBS-C زمانی است که دستگاه گوارش به آرامی منقبض می‌شود و زمان انتقال مواد قابل هضم را به تأخیر می‌اندازد که در نتیجه مدفوع سخت شده و یبوست اتفاق می‌افتد.
- IBS-M در این حالت زمان انتقال در سراسر دستگاه گوارش در نوسان است و باعث ایجاد ترکیبی از اسهال و یبوست می‌شود که اغلب بین این دو متناوب است.
درد روده زمانی رخ می دهد که مواد در یک بخش از روده به آرامی و در بخش دیگر به سرعت عبور می‌کنند. علاوه بر این، انقباضات طولانی مدت روده ممکن است از عبور طبیعی هوا جلوگیری کند و باعث نفخ شدید و آروغ شود.
درد IBS می تواند مداوم یا اپیزودیک باشد، به شدت ظاهر شود و به سرعت برطرف شود، گهگاه یا مکرر رخ دهد و خیلی سریع از یک مکان در روده به مکان دیگر منتقل شود.
badgut.org/information-centre/a-z-digestive-topics/ibs
علت IBS چيست؟
دليل اصلی این سندروم هنوز مشخص نشده ولی علائم حاكی از عملكرد غيرعادی يا ارتباط نادرست بين سيستم عصبی و عضله‌های روده است. اين تنظيمات غيرعادی منجر به تحريک شدن يا حساس شدن روده می‌شود. عضلات جداره روده هماهنگی خود را از دست می‌دهند و در زمان‌های مختلف بيش از حد يا خيلی ضعيف منقبض ميشوند و هرچند هيچ گرفتگی فيزيكی وجود ندارد ولی بيمار حس گرفتگی يا انسداد می‌كند.سندروم روده تحريک پذير در زنان دو برابر مردان ديده می‌شود. علل اصلی این عارضه به شرح زیر است:
- عوامل محيط زيستی
- عوامل ژنتيكی
- باكتری‌های موجود در معده
- عدم تحمل غذاهای خاص
- رشد بيش از حد باكتری‌ها
- ناتوانی در انجام اجابت بطور خود به خود
- حساسيت بيش از حد روده‌ها
- اختلالات گوارشی مثل هضم ضعيف چربی يا كربوهيدرات
- اختلالات عصبی و هورمونی
گاهی اوقات IBS پس از مسمومیت غذایی یا عفونت روده (آنتریت) در فرد ایجاد می‌شود. اخیراً کشف شده که در برخی از بیماران IBS تغییراتی در روشی که مغز عملکردهای روده را کنترل می‌کند و همچنین در نحوه ارسال اطلاعات توسط روده به مغز ایجاد می‌شود.
